Architectuur & Erfgoed - Muizen

Kastelen

In Muizen stonden in de loop der eeuwen verschillende kastelen. De meeste van deze uitzonderlijke gebouwen zijn intussen helaas verdwenen, zoals kasteel Wijnegemhof en kasteel Deudon dat in 1943 afbrandde. Ook kasteel Swyveghem, Vennecourt en Betzenbroeck zijn volledig van de kaart geveegd. Hier en daar kan je nog restanten terugvinden of markeringen die de gebouwen achterlieten.

Kasteel Swyveghem

Kasteel Swyveghem was gelegen in de Dreefstraat, wat de huidige Sint-Lambertuslaan is. Het kasteel verdween in 1943-1944, maar de omgrachting bleef bewaard en kan je bezichtigen ter hoogte van huisnummer 124.

Kasteel Vennecourt

Kasteel Vennecourt behoorde toe aan de familie de Meester van Betzembroeck. In 1950 werd het domein gebruikt voor jeugdkampen. Omdat het kasteel in verval geraakte, werd het afgebroken in 1962-1963. In de Vennecourtlaan bleef de oorspronkelijke omgrachting van het
vroegere kasteel bewaard. Later, na de afbraak werd de grond verkaveld en kreeg het de naam de Ven.

Kasteel Betzenbroeck

Kasteel Betzenbroeck was gelegen tussen Hotel Malcot en het Bos Van Loos en kent een zeer uitgebreide geschiedenis die reeds startte in 1274. Op een dag, in 1846, brak men het chateau af omdat het verouderd was en werd een nieuw gebouw in de plaats gezet. De naam kasteel van Betzenbroeck werd voor de eerste keer in 1870 gebruikt. In 1912 breidde het domein uit met een neogotische kapel aan de overzijde van de toren. Het kasteel werd in 1954 afgebroken na de grote schade die het gebouw opliep tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het koetshuis bleef wel bewaard. Van het kasteel werd ook een 3D-maquette gemaakt die in de nabije toekomst zal tentoongesteld worden. Enkele kastelen, zoals het kasteel van Planckendael en kasteel Muysenhuys zijn wel bewaard gebleven en kan je fysiek bewonderen:

Kasteel van Planckendael

Het kasteel werd gebouwd in 1780 in sobere rococo-stijl en staat er nog steeds. Oorspronkelijk deed het gebouw dienst als een buitengoed. Na de Tweede Wereldoorlog gebruikten de socialistische mutualiteiten het kasteel als een vakantiehuis. Sinds 1956 is het domein Planckendael, waaronder het kasteel, eigendom van de Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde. In 1960 opende ZOO Planckendael zijn deuren voor het publiek.

Kasteel Muysenhuys of Ter Donk

Het kasteel Muysenhuys, ook wel Ter Donk, bevindt zich in de Bonheidensteenweg. Reeds in de 9de eeuw bevond zich hier een schans in de Dijlemeander die uitgroeide tot waterburcht in de middeleeuwen. Het is in de loop der eeuwen meermaals heropgebouwd, waaronder in de 13de, 15de, 16de en 19de eeuw. Het kasteel, ontworpen door architect Ruelens, werd grotendeels gebouwd met gerecupereerde bakstenen van het voormalige Muysenhuys en het in 1962 afgebroken Vennecourt kasteel.

Parochiekerk Sint-Lambertus

De huidige Sint-Lambertuskerk en de oude toren vind je terug aan Muizen-Dorp. Oorspronkelijk stond op de plaats van de huidige kerk een houten kerkje waar de geschiedenis ervan mogelijks terug gaat tot de 7de eeuw. In de plaats kwam er in de 10de eeuw een stenen kerk, naar het voorbeeld van de paltskapel te Aken en de Luikse Sint-Janskerk. De Muizenaars vervingen deze kerk door een gotisch exemplaar, dat aan het einde van de 16de eeuw tijdens de godsdiensttwisten afbrandde. Begin 17de eeuw werd er een nieuwe kerk gebouwd waar tijdens de daaropvolgende eeuwen aan werd uitgebreid en gewijzigd. In 1944 verwoestten de geallieerde bombardementen grotendeels de Sint-Lambertuskerk. Enkel de toren, die nu nog te bezichtigen valt, bleef gespaard. Naast deze oude toren staat de nieuwe Sint-Lambertuskerk die dateert uit de jaren 1960.

Opvallende gevels

In Muizen vind je meerdere unieke gebouwen terug. Op de hoek met de kruising van de Vlamingenstraat en de Magdalenasteenweg, springt een bepaald gebouw ongetwijfeld meteen in jouw blikveld. Het opvallend hoekpand uit de jaren 1930 is gebouwd in de bouwstijl nieuwe zakelijkheid. Wanneer je verder door de Vlamingenstraat zou wandelen, merk je een statige alleenstaande eclectische villa op uit de jaren 1920. Ook een ander huis in de Brugstraat zal jouw aandacht opwekken. In dit mooie art-deco plaatje woonde de burgemeester.

Oud Cisterciënzerinnenklooster

Gedurende meerdere eeuwen was er in Muizen een cisterciënzerinnenklooster. De geschiedenis hiervan gaat terug tot het einde van de 14de eeuw. Dit bescheiden klooster groeide al snel uit tot een bloeiende gemeenschap. De kerk en gebouwen werden uitgebreid. In het begin van de 16de eeuw was de financiële situatie van het klooster positief en had het klooster een groot geestelijk aanzien. Deze situatie veranderde echter aan het einde van de zestiende eeuw. Door ziekte en oorlog moesten de cisterciënzerinnen verhuizen naar Mechelen, waar ze wel genoten van de bescherming van de stadsmuren. De zusters settelden zich aan de Korte Heergracht. Het Muizenklooster werd volledig verwoest en is nooit meer opgebouwd.

Wat Dhammapateep

Achter de muren van een knappe hoeve in de Willendriesstraat bevindt zich Wat Dhammapateep, een Belgische boeddhistische tempel in Thaise theravadatraditie. De tempel van het licht en de Leer werd opgericht in 2005 maar huist pas in Muizen sinds 2017. Je vindt hier een opvallend Boeddhabeeld, tot op heden zelfs het grootste stenen beeld van Europa in zijn soort.

Bronnen: dorpsbewoners - inventaris.onroerenderfgoed.be - mechelen.mapt.be - 
www.mechelenblogt.be - www.hln.be - www.hasa.be/project - 
stadsarchief.mechelen.be - www.watdhammapateep.be